Uitgangspunten

de oprichters aan de keukentafel

Radicaal
De vijf oprichters van Mama Cash combineerden geld geven met activisme. In de statuten kwam te staan dat Mama Cash wereldwijd ‘emancipatie en feminisme’ wilde bevorderen. In het eerste jaarverslag over de jaren 1983 – 1986 staat te lezen: ‘Voor Mama Cash is het feminisme een radicale veranderingsstrategie. Daaruit volgt dat zij zich eerder op verandering dan op behoud van het bestaande richt’. Ook moesten witte, westerse normen en de heteronorm worden doorbroken. Om voor een gift, lening of garantie in aanmerking te komen, moest een organisatie geleid worden door een vrouw of een vrouwencollectief. Oprichter Marjan Sax: ‘Wat Mama Cash zo bijzonder maakte was dat wij zelf onderdeel waren van de vrouwenbeweging.’ (bekijk interview)

Lijfelijke zelfbeschikking
Mama Cash ondersteunde initiatieven van vrouwen in Nederland en de ‘Derde Wereld’ (zoals veel landen in het Zuiden in die tijd werden genoemd). Autonomie, het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen over eigen leven en lichaam, was in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw een centraal thema binnen de vrouwenbeweging. En dus ook voor Mama Cash.

De lesbische oprichters focusten de eerste jaren vooral op lijfelijke zelfbeschikking. Lesbische vrouwen moesten zichtbaar zijn en de heteronorm moest worden doorbroken. Sekswerkers hadden dezelfde rechten als alle vrouwen. Vrouwen moesten vrije toegang hebben tot veilige abortus. Er moest opvang zijn na geweld en er moest gewerkt worden aan preventie van geweld. Ook vrouwen die zich verzetten tegen besnijdenis konden op Mama Cash rekenen. In Nederland werden met name activiteiten van groepen van zwarte vrouwen ondersteund.

Geen onderhoud
Mama Cash gaf vooral startsubsidies. Marjan Sax: ‘Geen onderhoud!’ Nieuwe initiatieven die niet tot de mainstream behoorden, genoten de voorkeur. Ongebaande paden waren het spannendst. ‘We voerden enerverende discussies met elkaar of we een aanvraag feministisch vonden of niet’, zegt founding mama Lida van den Broek. (bekijk interview)

My Sin Rotterdam

Startende ondernemers
In Nederland konden ook startende vrouwelijke ondernemers bij Mama Cash aankloppen voor financiële ondersteuning in de vorm van een lening of een borgstelling. In de jaren 80 van de vorige eeuw waren er in Nederland nauwelijks vrouwelijke ondernemers. ‘Vrouwen en geld’ was noch voor banken, noch maatschappelijk een thema. Banken hadden vooroordelen over het ondernemerschap van vrouwen en waren huiverig zaken met hen te doen. Als vrouwen al aan ondernemen dachten, dan ging het meestal om het opzetten van een klein bedrijfje en ‘kleinkapitaal’ interesseerde de banken doorgaans niet.

Huishoudportemonneementaliteit
Mama Cash wilde zowel banken als vrouwen stimuleren om elkaar als zakenpartners te zien. Banken moesten hun koudwatervrees overwinnen en vrouwelijke ondernemers moesten leren kapitaal te lenen. Vrouwen moesten ook hun ‘huishoudportemonneementaliteit’ afleggen: ‘Als het geld op is, geven vrouwen niets meer uit’, staat er in het eerste jaarverslag. Banken moesten hun beeld bijstellen van de ‘startende ondernemer’: de witte middle class man van in de dertig met vrouw en kinderen thuis. Ze moesten ook gescheiden vrouwen, vrouwen met kinderen en vrouwen die de veertig ruim waren gepasseerd, als hun klanten gaan zien.

Pensioenfonds voor vrouwen
Van oprichter Patti Slegers had Mama Cash nog wel radicaler mogen inzetten. Het was de tijd van discussies over een aparte vrouwenpartij en een eigen vrouwenvakbond. Slegers: ‘We hadden in het begin ook plannen om een vrouwenbank op te richten en een pensioenfonds voor vrouwen op te zetten. Ik betaalde een derde van mijn inkomen aan een pensioenfonds. Al dat geld kwam ten goede aan ‘de hoeksteensamenleving’ die het gezin centraal stelt. Ik wilde dat mijn aandeel geïnvesteerd zou worden in vrouwen die ánders leefden, zoals ikzelf.’